Ostra biegunka – przyczyny. Co stosować?

Czym jest i jak objawia się ostra biegunka?

Układ pokarmowy jest jednym z tych układów w organizmie człowieka, które narażone są na stały, bezpośredni kontakt ze środowiskiem zewnętrznym. Wszystko to za sprawą pożywienia, które przez jamę ustną dostaje się dalej do przełyku, żołądka i jelit.
Wraz z pożywieniem bowiem dostają się tam również bakterie, wirusy i rozmaite zanieczyszczenia, nic więc dziwnego, że przewód pokarmowy często boryka się z infekcjami i różnymi stanami patologicznymi.

Jedną z częstych dolegliwości, z którymi musi walczyć, jest ostra biegunka. Wiele chorób występuje w dwóch postaciach - ostrej i przewlekłej. Ostra występuje nagle, trwa stosunkowo krótko, ale jej objawy są mocno nasilone, a przewlekła to postać długotrwała, z mniej nasilonymi symptomami.

Biegunka polega przede wszystkim na zbyt częstym wypróżnianiu i konsystencji stolca zmienionej na luźną i płynną. W poważniejszych przypadkach ostrej biegunki obserwuje się wodniste wypróżnienia, kiedy cała treść pokarmowa została już wcześniej wydalona.

Ile trwa ostra biegunka? Uznaje się, że przy takiej postaci symptomy utrzymują się do 14 dni. Warto wiedzieć, że ostremu rozwolnieniu towarzyszy szybki ubytek wody oraz elektrolitów z organizmu, dlatego może ono być groźne dla zdrowia, szczególnie, gdy współistnieje z innymi objawami, np. wymiotami.

Przyczyny ostrej biegunki

Ostra biegunka może być wywołana bardzo różnymi czynnikami. Do jej najczęstszych przyczyn należą:

• wirusy – ostra biegunka wirusowa głównie wywoływana jest przez rotawirusy, astrowirusy i adenowirusy; bezpośrednimi przyczynami takiej biegunki infekcyjnej są przede wszystkim zakażenia drogą pokarmową lub kropelkową, po kontakcie z osobą chorą;
• bakterie – ostra biegunka bakteryjna spowodowana jest działaniem bakterii patogennych znajdujących się w pożywieniu (często tymi, z którymi organizm styka się po raz pierwszy);
• niektóre leki, np. antybiotyki – rozwolnienie po antybiotyku to jeden z najczęstszych skutków ubocznych terapii lekami przeciwbakteryjnymi; wynika z zaburzeń mikroflory jelitowej na skutek niszczenia również tych pożytecznych dla organizmu ludzkiego bakterii;
• alkohol spożywany w dużych ilościach – ostra biegunka po alkoholu jest obronną reakcją organizmu na dostarczone do układu pokarmowego toksyny;
• inne infekcje – biegunka o ostrym przebiegu towarzyszy niekiedy infekcjom ogólnoustrojowym, takim jak grypa czy COVID-19.

Warto pamiętać, że ostra biegunka jest dolegliwością występującą nie tylko u dorosłych pacjentów, ale także u młodzieży i dzieci.

Ostra biegunka u dziecka

Dzieci, nawet częściej niż osoby dorosłe, borykają się z problemem rozwolnienia, ponieważ w ich młodych organizmach odporność nabyta nie jest jeszcze w pełni ukształtowana. Przyczyny ostrej biegunki u dziecka są podobne, jak u dorosłych pacjentów.
W kontekście tym można wymienić przede wszystkim: bakterie, wirusy, antybiotyki, niewłaściwą dietę. Jako, że procesy odpornościowe u najmłodszych mogą jeszcze działać słabiej, organizm gorzej radzi sobie ze zwalczaniem wymienionych czynników, czego skutkiem są tego rodzaju zaburzenia.

Ostra biegunka u dzieci bywa groźniejsza, ponieważ prowadzi u nich do szybkiej utraty wody i elektrolitów. Należy o tym pamiętać i od pierwszych symptomów rozpocząć postępowanie obejmujące nawadnianie organizmu i dostarczanie mu niezbędnych elektrolitów.
Jeśli dolegliwości towarzyszą inne niepokojące objawy ze strony układu pokarmowego lub symptomy takie jak gorączka, osłabienie czy brak łaknienia, należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem.
Wizyta u specjalisty jest również nieodzowna, jeśli nadmiernie częste oddawanie luźnego stolca utrzymuje się przez dłuższy czas.

Jak leczyć ostrą biegunkę?

Dolegliwość w krótkim czasie prowadzi do osłabienia całego organizmu poprzez odwodnienie i utratę elektrolitów. Co stosować na ostrą biegunkę u dorosłego i dziecka, by jak najszybciej zahamować dokuczliwe objawy?
W niewielu przypadkach istnieje konieczność leczenia przyczynowego. Z reguły ostra biegunka ustępuje samoistnie w ciągu kilku dni i stosuje się wobec niej tylko leczenie objawowe.
Popularne i powszechnie dostępne leki na nią zawierają substancje czynne, których działanie polega przede wszystkim na hamowaniu perystaltyki jelit i spowalnianiu pasażu treści pokarmowej przez jelita.
Jedną z takich substancji jest loperamid, stosowany w celu ograniczenia dziennej liczby stolców oraz poprawy ich konsystencji. Lek na ostrą biegunkę z loperamidem działa już po godzinie od przyjęcia pierwszej dawki.
Środki z jego zawartością zalecane są dla pacjentów dorosłych oraz dzieci powyżej 6 roku życia. U dzieci młodszych lek podaje się wyłącznie na wyraźne zlecenie lekarza.

Jak jeszcze leczyć ostrą biegunkę i wspomagać osłabiony nią organizm? Warto stosować przy niej także elektrolity, uzupełniające spowodowany dolegliwościami niedobór pierwiastków i związków chemicznych, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu.

[!art-banner!]

Domowe sposoby leczenia ostrej biegunki

Jak radzić sobie z ostrą biegunką przy pomocy naturalnych, domowych sposobów leczenia? Najważniejsze to systematycznie i w trybie wzmożonym nawadniać organizm.
Można pić w tym celu czystą wodę, jednak do momentu pełnego ustąpienia dolegliwości lepiej spożywać wodę przegotowaną, by mieć pewność, że nie ma w niej szkodliwych bakterii i innych drobnoustrojów.
Oprócz wody, do nawadniania świetnie nadają się płyny izotoniczne, które dostarczają organizmowi (poza wodą i elektrolitami) również węglowodanów będących dla niego głównym źródłem energii.

Przy ostrej biegunce bardzo ważna jest też dieta. Co jeść, by nie dopuścić do odwodnienia i wesprzeć pracę jelit? Warto postawić na delikatne zupy i inne płynne dania.
Spożywane potrawy powinny być lekkostrawne i zawierać jak najmniej soli i cukru. Co robić, kiedy domowe sposoby nie wystarczają i symptomy nie ustępują?
Warto wówczas sięgnąć po leki z loperamidem lub inną, podobnie działają substancją, a kiedy i to nie pomoże, udać się do lekarza.

Autor: Justyna Gabrysiak-Kula

Sprawdź dostępność

SPRAWDŹ DOSTĘPNOŚĆ